Cách tính tụ điện cho motor 3 pha chạy 1 pha đơn giản, dễ áp dụng

Vì sao motor 3 pha chạy 1 pha cần tụ đề và tụ ngậm?

Motor 3 pha được thiết kế cho 3 dòng điện lệch pha 120°. Khi chỉ có điện 1 pha 220V, motor thiếu góc lệch pha để khởi động và vận hành; tụ điện tạo lệch pha giả để motor khởi động (tụ đề) và duy trì mô-men (tụ ngậm). Chọn sai trị số → motor yếu, rung, nóng và dễ cháy dây quấn.

Cách tính tụ điện cho motor 3 pha chạy 1 pha (công thức nhanh, dễ áp dụng)

C(μF)≈70×P(kW)U(V)C(\mu F) \approx \frac{70 \times P(\text{kW})}{U(\text{V})}C(μF)≈U(V)70×P(kW)​

Trong đó: C là điện dung cần dùng, P là công suất motor (kW), U=220V.

Bảng quy đổi nhanh công suất → µF (tham chiếu thực tế)

• 1HP (~0,75kW) → 20–25µF
   
• 2HP (~1,5kW) → 40–50µF
   
• 3HP (~2,2kW) → 60–70µF
  Tải nặng (máy bơm, máy nén): thêm tụ đề khởi động (≈2–3× tụ ngậm), khởi động xong thì ngắt tụ đề.

Lưu ý khi chọn tụ đề và tụ ngậm

• Tụ đề: chỉ dùng lúc khởi động, giá trị lớn, phải ngắt sau khi máy lên vòng tua.
• Tụ ngậm: duy trì vận hành, chạy liên tục, chọn đúng trị số để motor không nóng.

Sơ đồ đấu tụ đề cho motor 3 pha chạy 1 pha (kèm tụ ngậm)

• Xác định 3 cuộn dây → chọn cuộn chạy chính (Main) và cuộn phụ (Aux).
• Nối cuộn chính vào nguồn 220V.
• Tụ ngậm nối giữa đầu còn trống của cuộn chính và một đầu cuộn phụ.
• Tụ đề mắc song song với tụ ngậm qua công tắc/ly tâm/role, chỉ đóng lúc khởi động.

Cách xác định dây cuộn chính/phụ (thực tế tại xưởng)

Dùng đồng hồ đo điện trở: cuộn chạy có điện trở nhỏ hơn, cuộn phụ có điện trở lớn hơn. Đánh dấu để tránh nhầm khi đấu tụ.

Ví dụ: motor 2HP dùng tụ bao nhiêu µF?

Motor 2HP (~1,5kW):

• Tụ ngậm ~40–50µF
• Tụ đề ~80–100µF (ngắt sau khởi động)
  Nếu kéo tải nặng (máy bơm nước công suất lớn), ưu tiên đầu dải trên.

Ứng dụng thực tế: tụ đề máy bơm nước, quạt công nghiệp, quạt trần

• Máy bơm nước: tải nặng lúc đề, cần tụ đề lớn và dây nguồn đủ tiết diện.
• Quạt công nghiệp/quạt trần công suất lớn: chú ý gió khởi động và cân cánh quạt để giảm dòng đề.

Sơ đồ đấu tụ quạt trần (gợi ý cho trường hợp quạt lớn)

Quạt trần loại công suất cao dùng nguyên lý tương tự: tụ tạo lệch pha cho cuộn phụ. Với DIY, nên theo sơ đồ nhà sản xuất hoặc liên hệ kỹ thuật để chọn tụ ngậm đúng trị số.

So sánh giải pháp: dùng tụ vs dùng biến tần

• Dùng tụ: rẻ, dễ làm, tận dụng được motor sẵn có; công suất thực tế ~60–70% so với chạy 3 pha chuẩn.
• Dùng biến tần: gần đủ công suất, điều tốc mượt, an toàn hơn; chi phí cao hơn (5–10×).

Sai lầm thường gặp khi tính tụ điện cho motor 3 pha chạy 1 pha

1. Lấy tụ đề motor 1 pha gắn cho motor 3 pha → trị số sai, đề yếu/nóng.
2. Không phân biệt tụ đề & tụ ngậm → để tụ đề chạy liên tục làm motor quá nhiệt.
3. Chọn tụ quá nhỏ (ì ạch, không kéo nổi tải) hoặc quá lớn (ăn dòng, nóng dây).
4. Dùng tụ trôi nổi: trị số in một đằng đo ra một nẻo, dễ nổ.
5. Không kiểm tra tải thực tế: máy bơm, máy nén cần dải tụ lớn hơn lý thuyết.

Chọn tụ chất lượng: Tinh Chi, EUN SUNG 

• Kapa là tên gọi chung của tụ đề, không phải thương hiệu.
• Gợi ý chọn hàng: Tinh Chi (phổ thông, trị số chuẩn, dễ nhập) và EUN SUNG (chuẩn Hàn, dung sai thấp, chạy êm – bền).
• Ưu tiên tụ có in rõ điện dung, điện áp, dung sai, tem mác rõ ràng.

Tụ đề motor 1 pha có dùng được cho motor 3 pha không?

Không khuyến nghị. Motor 3 pha chạy 1 pha cần phối hợp tụ ngậm và tụ đề tính theo công suất; gắn bừa tụ đề 1 pha thường sai trị số.

Tụ ngậm khác tụ đề thế nào?

Tụ ngậm chạy liên tục để duy trì mô-men; tụ đề chỉ dùng lúc khởi động, phải ngắt sau khi motor lên vòng tua.

Tụ quạt trần bao nhiêu mf là chuẩn?

Phụ thuộc model và công suất quạt. Với quạt dân dụng phổ biến: 1,5–3,5µF. Quạt công suất lớn có thể cao hơn. Nên theo datasheet hoặc ghi chú nhà sản xuất.

Tụ điện quạt Senko thay thế thế nào?

Xem trị số in trên tụ cũ (ví dụ 2µF/450VAC), thay đúng µF và điện áp định mức bằng tụ chính hãng/uy tín để quạt đủ lực và bền.

Trước khi đấu motor 3 pha bằng 1 pha, tính đúng trị số tụ theo công suất, chọn đúng tụ ngậm và tụ đề. Cần dải tụ bền – đúng trị số? Liên hệ Linh Kiện Quỳnh Diễn: có sẵn Tinh Chi và EUN SUNG nhiều mức µF, thông số chuẩn, phù hợp thợ và chủ cửa hàng.

Kết luận

Dùng tụ để cho motor 3 pha chạy 1 pha là giải pháp rẻ – nhanh – hiệu quả nếu làm đúng kỹ thuật. Nắm công thức, hiểu tụ đề/ tụ ngậm, chọn tụ chính xác & chất lượng sẽ giúp motor chạy êm – khỏe – bền, giữ trọn uy tín nghề.

 

tụ đề motor 1 pha, tụ ngậm, tụ đề, cách tính tụ điện cho motor 3 pha chạy 1 pha, sơ đồ đấu tụ quạt trần, tụ máy bơm nước, tụ Tinh Chi, tụ EUN SUNG

#LinhKienQuynhDien #Motor3Pha #TuDe #TuNgam #TinhChi #EunSung #TuDien #SuaChuaDien