⚡ Tại Sao 80N70 Dễ Cháy Nếu Bạn Không Biết Điều Này?

Thứ Hai, 21/07/2025 Nguyễn Thị Tuyết Như (Xinh)

Nội dung bài viết

⚡ Tại Sao 80N70 Dễ Cháy Nếu Bạn Không Biết Điều Này?

Bạn vừa ráp xong một mạch nguồn boost từ 12V lên 220V. Mọi thứ có vẻ ổn. Biến áp xung quấn chuẩn, mạch điều khiển dùng TL494, tụ lọc đầy đủ. Nhưng khi bật nguồn – “bụp”! Con MOSFET 80N70 nổ tan tành, khét lẹt. Bạn kiểm tra lại: không sai gì cả… Nhưng lại thêm một con chết.

Vấn đề nằm ở đâu?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ bóc trần lý do khiến 80N70 – một con MOSFET tưởng như cực khỏe – lại “yểu mệnh” đến thế, và làm sao để bạn không còn mất tiền oan vì cháy linh kiện nữa.

🔍 80N70 – Thông Số Không Phải Ai Cũng Hiểu Đúng

80N70 là một loại MOSFET N-Channel được dùng phổ biến trong:

Mạch nguồn xung, boost/buck converter
Mạch inverter, ampli kéo
Ứng dụng DIY cần dòng lớn

Thông số chính:

Vds: 68V
Id: 98A (xung), ~30A (liên tục nếu tản tốt)
Rds(on): rất thấp (~7 mΩ)
Qg: ~130nC – cần IC lái mạnh để kích mở hoàn toàn

Nghe thì “ngon” – nhưng đây mới là khởi đầu cho những hiểu lầm…

📉 80N70 Trên Thị Trường – Ảo Nhiều Hơn Thật

Rất nhiều người mua 80N70 từ chợ linh kiện hoặc sàn TMĐT nhưng không test trước khi lắp. Kết quả:

MOSFET bị đóng vỏ giả – bên trong là linh kiện không cùng dòng
Rds(on) cao bất thường → tỏa nhiệt mạnh, dễ chết
Vỏ mỏng, chân gãy dễ khi hàn – rất nhiều con “tái chế”

🧪 Bạn không thể tin vào mã in trên vỏ – chỉ có đo test mới biết thật – giả.

❌ Sai Lầm Thường Gặp Khi Dùng 80N70

1. Dùng quá điệ n áp

80N70 chỉ chịu tối đa 68V, nhưng nhiều người dùng cho inverter 100V, 150V
Vượt quá → MOSFET “nổ trong im lặng”

2. Không điều khiển đ úng cách

Gate cần xung cao, sắc, đủ dòng – không thể lái bằng chân IO vi điều khiển
Nếu gate mở không đủ → MOSFET làm việc trong vùng tuyến tính → cực nóng

3. Thiếu tản nhiệt

Không có tản hoặc chỉ gắn miếng nhôm mỏng → vài phút là… xong

⚠️ Hiểu Sai Về Dòng “98A” – Và Cái Giá Phải Trả

Dòng 98A được ghi trong datasheet là dòng xung cực đại, trong điều kiện hoàn hảo:

Nhiệt độ môi trường 25°C
Thời gian dẫn chỉ vài micro giây
Có tản nhiệt tiêu chuẩn (25°C/W trở xuống)

Trong thực tế:

MOSFET chỉ chạy ổn ở khoảng 15–20A liên tục nếu được tản nhiệt tốt
Nếu bạn nghĩ “kéo 30–40A không sao” thì hãy chuẩn bị thêm… linh kiện thay thế

🔥 Dòng xung không bao giờ là dòng hoạt động thực tế!

💣 MOSFET Cháy – Dấu Hiệu Và Hậu Quả

Dấu hiệu cháy:
- Mạch không khởi động
- Có mùi khét hoặc khói trắng từ MOSFET
- Dùng đồng hồ đo → chập chân G-D-S
Hậu quả:
- Cháy lan sang biến áp, diode, IC điều khiển
- Hỏng toàn bộ mạch nguồn
- Mất niềm tin nếu làm sản phẩm cho khách

🧩 Phân Tích Một Số Mạch Thường Làm Cháy 80N70

Ví dụ: Mạch boost inverter 12V → 220V

Sai sót phổ biến:

Dùng TL494 hoặc SG3525 điều khiển trực tiếp → không đủ dòng
Quấn biến áp sai thông số → dòng sơ cấp lớn bất thường
Tần số thấp (<20kHz) → MOSFET hoạt động lâu trong vùng tuyến tính
Không có hồi tiếp dòng → không phát hiện quá tải

💡 Hãy luôn có diode bảo vệ, tụ lọc mạnh, và IC lái riêng (như IR2110, IR4427).

⚖️ So Sánh 80N70 Với MOSFET Khác

Mã	Vds	Id (liên tục)	Đặc điểm	Dùng khi nào
80N70	68V	~30A	Mạnh, rẻ, cần điều khiển tốt	Mạch boost, inverter nhỏ
IRF3205	55V	110A (xung)	Dễ kích, Rds thấp, phổ biến	Mạch 12V – 24V đơn giản
IRFP260N	200V	~50A	Chịu áp cao, khỏe	Mạch công suất lớn, class D