Thay thế IGBT, MOSFET khi không có đúng mã – Mẹo của dân chuyên

Thứ Ba, 13/05/2025 Huỳnh Chí Diễn

Nội dung bài viết

🔁 Thay thế IGBT, MOSFET khi không có đúng mã – Mẹo của dân chuyên

Mở bài: Khi linh kiện cháy, hết hàng – thay gì bây giờ?

Bạn đang sửa một bo mạch inverter, nguồn xung, hoặc bếp từ, và phát hiện IGBT hoặc MOSFET đã nổ tung, hoặc đo không dẫn. Bạn tra mã: IRG4PC50, IRF540N, GT60M303... nhưng:

Không có hàng tại cửa hàng gần bạn
Trên mạng thì “hết sạch”
Datasheet cũng chỉ đọc được vài dòng kỹ thuật khó hiểu

Vậy câu hỏi là:

“Mình có thể thay bằng linh kiện khác được không?”
“Thay thế có an toàn không? Mạch có chạy ổn không?”

Câu trả lời là CÓ, và bài viết này sẽ chia sẻ mẹo chọn linh kiện tương đương cho IGBT, MOSFET cực kỳ thực tế – đúng kiểu dân chuyên sửa bo hay dùng.

1. Vì sao cần biết cách chọn linh kiện thay thế?

Hàng chính hãng ngày càng hiếm
Chi phí linh kiện tăng, không thể lúc nào cũng tìm đúng mã
Thay thế đúng giúp bạn:
- Sửa mạch nhanh hơn
- Tiết kiệm chi phí
- Vẫn đảm bảo hiệu suất – độ bền mạch

Từ khoá: thay thế IGBT, MOSFET tương đương, thay linh kiện công suất

2. 3 nguyên tắc vàng khi thay thế IGBT, MOSFET

✅ 1. Điện áp chịu đựng (VCE hoặc VDS) ≥ linh kiện gốc

Nếu mạch chạy 400V, thì IGBT cần chịu ít nhất 600V
Nếu thay MOSFET, cần Vds ≥ 1.5 lần điện áp nguồn

✅ 2. Dòng tải (IC hoặc ID) ≥ 1.5–2 lần dòng thực tế

Nếu mạch chạy dòng 10A → chọn linh kiện chịu 20A là an toàn
Để tránh nóng, chết sớm

✅ 3. Tốc độ đóng ngắt và driver tương thích

Nếu driver cấp 15V: dùng IGBT thông thường
Nếu driver cấp 5V: phải chọn MOSFET logic-level

3. Các thông số nên so sánh trong datasheet

Thông số	Ý nghĩa	Mẹo chọn
V<sub>DS</sub>/V<sub>CE</sub>	Điện áp chịu đựng tối đa	≥ gốc
I<sub>D</sub>/I<sub>C</sub>	Dòng tải tối đa	≥ gốc
R<sub>DS(on)</sub>	Trở kháng dẫn dòng (MOSFET)	Thấp
t<sub>on</sub>/t<sub>off</sub>	Thời gian đóng – ngắt	Bằng hoặc nhanh hơn
V<sub>GS(th)</sub> / V<sub>GE(th)</sub>	Ngưỡng điều khiển	Phù hợp mạch

📌 Không cần đọc toàn bộ datasheet – chỉ cần tập trung 5 thông số này là đủ để thay thế an toàn

4. Mẹo chọn IGBT thay thế (theo kinh nghiệm dân sửa bo)

Ví dụ: Thay IRG4PC50W

Điện áp: 600V
Dòng: 30A

➜ Gợi ý thay thế:

IRG4BC40W, GT30J321, FGA25N120
GT60M303 nếu mạch công suất cao hơn

📌 Nếu thay dòng cao hơn → mạch chạy mát hơn, bền hơn

5. Mẹo chọn MOSFET thay thế

Ví dụ: Thay IRF540N

Vds = 100V, Id = 33A, Rds(on) = 0.077Ω

➜ Gợi ý thay:

STP55NF06, IRLZ44N (logic-level), IRFZ44N (nếu dòng tải không quá cao)

Nếu dùng MCU 5V điều khiển trực tiếp:

PHẢI chọn logic-level như: IRL540N, IRLZ34N, STP75NF75L

6. Cách kiểm tra tương đương thực tế

📏 Bước 1: Tra datasheet linh kiện gốc và thay thế

So sánh: áp – dòng – ngưỡng điều khiển – Rds(on)

📏 Bước 2: Đo thử chân bằng đồng hồ

Kiểm tra G–D–S hoặc G–C–E giống nhau?

📏 Bước 3: Test trên mạch hàn tạm

Cho chạy thử vài phút
Dùng đồng hồ đo nhiệt hoặc tay kiểm tra nhiệt độ linh kiện

📌 Nếu mạch chạy ổn, linh kiện không quá nóng → có thể dùng lâu dài

7. Bảng gợi ý thay thế phổ biến

Linh kiện gốc	Thay thế an toàn	Ghi chú
IRF540N	IRFZ44N, STP55NF06	Cùng điện áp, dòng tương đương
IRLZ44N	IRL540N, IRL3705	Logic-level thay nhau tốt
IRG4PC50W	IRG4BC40W, GT60M303	Dòng cao hơn → mát hơn
FGA25N120ANTD	GT30J321, IRG4PH50U	IGBT công suất lớn
GT60M303	FGH60N60, MG75Q2YS40	IGBT thay thế mạnh hơn