Giấy cách điện DMD, NMN, giấy Fishpaper – Nên dùng loại nào?

Thứ Bảy, 19/04/2025 Huỳnh Chí Diễn

Nội dung bài viết

Giấy cách điện DMD, NMN, giấy Fishpaper – Nên dùng loại nào?

Trong kho vật tư của bất kỳ xưởng sửa chữa hay cơ sở sản xuất thiết bị điện nào, chắc chắn sẽ có ít nhất một trong ba loại giấy sau: DMD, NMN, và Fishpaper. Cả ba loại đều được xếp vào nhóm giấy cách điện thông dụng nhất hiện nay. Vấn đề là: khi nào nên dùng DMD? Khi nào nên chọn NMN? Và Fishpaper thì phù hợp với công việc gì?

Nếu bạn là kỹ sư, thợ quấn mô tơ hay dân DIY thích nghịch đồ điện, thì bài viết này là dành cho bạn. Mình sẽ chia sẻ rõ ràng từng loại giấy, không lý thuyết quá phức tạp, chỉ nói cái cần biết để dùng đúng – làm chắc – tiết kiệm.

Tổng quan nhanh về ba loại giấy cách điện

Loại giấy	Cấu tạo	Nhiệt độ chịu được	Độ bền cơ học	Giá thành	Ứng dụng phổ biến
DMD	Polyester film + giấy	~130°C	Trung bình	Rẻ	Mô tơ nhỏ, quạt điện
NMN	Mylar + Nomex + Mylar	~155°C	Cao	Trung bình	Mô tơ công nghiệp, tụ điện
Fishpaper	Bột cellulose ép đặc biệt	~120–150°C	Rất cao	Hơi cao	Lót khe, đệm cách điện

Giấy cách điện DMD – Nhẹ nhàng, tiết kiệm

DMD là loại giấy quen mặt nhất với thợ quấn mô tơ gia dụng. Cấu tạo gồm một lớp giấy cách điện ở giữa, hai bên là lớp polyester film (PET) mỏng. Nhờ vậy mà DMD dẻo, dễ cuốn, dễ cắt, cực kỳ phù hợp cho những thiết bị công suất nhỏ và trung bình.

Ưu điểm:

Giá thành rẻ – dễ tiếp cận cho cả người mới học nghề.
Dễ thao tác, phù hợp với mô tơ nhỏ, mô tơ quạt, máy may, máy bơm dân dụng...
Có nhiều độ dày để lựa chọn: 0.13mm, 0.18mm, 0.20mm...

Hạn chế:

Chịu nhiệt ở mức vừa phải (~130°C).
Không bền nếu chạy liên tục hoặc môi trường ẩm.

🧰 Ví dụ thực tế: Một bạn thợ mới học nghề từng quấn lại 5 mô tơ quạt cho khách chỉ trong một buổi chiều, nhờ dùng DMD loại 0.18mm. Cuốn nhanh, gọn, giá rẻ – khách hài lòng, mình cũng có thêm đơn.

Giấy cách điện NMN – Lựa chọn chắc tay cho công nghiệp

NMN là “đàn anh” của DMD, được cấu tạo với lớp Nomex ở giữa và hai lớp màng Mylar bên ngoài. Đây là loại giấy chịu nhiệt cao hơn, bền hơn, rất thích hợp cho những công việc đòi hỏi kỹ thuật và độ ổn định lâu dài.

Ưu điểm:

Chịu nhiệt tốt (~155°C), dùng cho mô tơ chạy liên tục hoặc tải nặng.
Không giòn khi nóng, không bị rách lớp như DMD.
Chống ẩm, bền theo thời gian.

Hạn chế:

Giá thành cao hơn DMD (nhưng vẫn ở mức hợp lý).
Cứng hơn một chút, cần cuốn chắc tay.

⚙️ Kinh nghiệm nghề: Trong xưởng sản xuất máy bơm công nghiệp, mình luôn ưu tiên NMN 0.25mm cho cuộn stator. Chạy ổn định, không bị giãn nhiệt, rất ít phải bảo trì.

Giấy Fishpaper – “Bảo kê cơ khí” cho thiết bị

Fishpaper, hay còn gọi là vải ép cách điện, là loại giấy được nén từ bột cellulose tinh khiết, có độ bền cơ học cực cao, chịu được uốn, đập, và nén tốt. Đây là vật liệu lý tưởng cho các vị trí cần cách điện kết hợp chống va đập.

Ưu điểm:

Dẻo dai, không rách, cực bền khi lót khe stator hoặc đầu cuộn dây.
Chịu ép tốt, lý tưởng cho môi trường rung động.
Có thể đục lỗ, tạo hình, cắt CNC.

Hạn chế:

Không phải giấy chính cho quấn cuộn, chỉ dùng bổ trợ.
Giá nhỉnh hơn DMD và NMN.

🔧 Ví dụ thực tế: Khi làm tủ điện, mình dùng Fishpaper lót mặt đế và đầu tụ – vừa gọn gàng, vừa tăng độ bền cho phần tiếp xúc với vỏ kim loại.

Khi nào nên dùng loại nào?

Trường hợp công việc	Nên dùng
Mô tơ dân dụng, chạy không liên tục	DMD 0.18 – 0.2mm
Mô tơ công nghiệp, chạy 24/24	NMN 0.25 – 0.3mm
Máy hàn, máy cưa, thiết bị công suất lớn	NMN hoặc Nomex
Lót khe stator, đệm cuộn dây	Fishpaper
Làm tụ điện, biến áp khô nhỏ	NMN + Fishpaper kết hợp

Kết hợp các loại giấy – Hiệu quả cao hơn

Trong thực tế, không ai chỉ dùng 1 loại giấy duy nhất. Sự phối hợp giữa các loại giấy mang lại hiệu quả tối ưu hơn:

DMD để quấn chính + Fishpaper để lót đầu cuộn
NMN quấn lớp ngoài + Fishpaper chèn khe
DMD cho phần cuộn cố định + Nomex cho vùng nóng hơn

🔥 Chia sẻ nghề thật: Một lần mình sửa lại mô tơ bị cháy cho khách sạn, phần đầu cuộn bị xém do nhiệt. Lần sau mình thêm lớp Fishpaper phía ngoài lớp DMD – chạy tới giờ chưa phải quay lại.

Tổng kết: Hiểu giấy – Làm chắc

Dù bạn là sinh viên thực tập, thợ mới vào nghề hay người đã gắn bó với ngành điện lâu năm, việc hiểu rõ từng loại giấy cách điện như DMD, NMN, và Fishpaper sẽ giúp:

✅ Làm việc chính xác, an toàn
✅ Tiết kiệm thời gian và vật tư
✅ Tăng tuổi thọ thiết bị
✅ Nâng cao tay nghề và uy tín cá nhân

👷 Lời khuyên từ người trong nghề: Giấy cách điện không chỉ là vật tư – nó là một phần kỹ thuật. Dùng đúng là tiết kiệm, dùng sai là rủi ro. Hãy xem giấy như bạn đồng hành, không phải chỉ là vật liệu phụ.

Nếu bạn đang phân vân không biết chọn loại giấy nào phù hợp cho công việc của mình – cứ nhắn mình. Tư vấn miễn phí, không cần mua ngay. Làm nghề có tâm là chia sẻ, không chỉ bán hàng.