Cảnh báo: Quạt kêu to, rung lắc – Nguyên nhân có thể đến từ stator!

Thứ Hai, 31/03/2025 Huỳnh Chí Diễn

Nội dung bài viết

Cảnh báo: Quạt kêu to, rung lắc – Nguyên nhân có thể đến từ stator!

1. Giới thiệu

Quạt điện là thiết bị không thể thiếu trong mỗi gia đình, giúp tạo luồng gió mát và duy trì không khí thông thoáng. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều người gặp phải tình trạng quạt kêu to, rung lắc mạnh, gây khó chịu khi sử dụng. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này chính là stator quạt. Nếu không khắc phục kịp thời, quạt có thể nhanh hỏng, tốn điện hơn và thậm chí gây nguy hiểm khi sử dụng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục quạt kêu to, rung lắc do stator.

2. Nguyên nhân khiến quạt kêu to, rung lắc

2.1. Stator bị lệch vị trí hoặc lỏng ốc cố định

Dấu hiệu nhận biết:

Quạt phát ra tiếng ù ù lớn khi hoạt động.
Quạt rung lắc mạnh, có thể di chuyển trên sàn.
Khi kiểm tra, stator có dấu hiệu bị lệch khỏi vị trí cố định.

Nguyên nhân:

Sau thời gian sử dụng lâu dài, ốc cố định stator có thể bị lỏng.
Stator không được lắp đúng vị trí khi sửa chữa hoặc thay thế.
Quạt bị va đập mạnh làm stator bị lệch.

Cách khắc phục:

Bước 1: Tắt nguồn điện và tháo lồng quạt.
Bước 2: Mở động cơ quạt và kiểm tra vị trí stator.
Bước 3: Siết chặt lại các ốc cố định stator.
Bước 4: Lắp lại động cơ và kiểm tra hoạt động của quạt.

2.2. Dây quấn stator bị hỏng hoặc xuống cấp

Dấu hiệu nhận biết:

Quạt chạy yếu, tốc độ không ổn định.
Quạt kêu to hơn bình thường, dù đã bôi trơn động cơ.
Động cơ nóng lên nhanh chóng khi quạt hoạt động.

Nguyên nhân:

Dây quấn stator bị cháy do quá tải hoặc sử dụng lâu ngày.
Lớp cách điện trên dây quấn bị bong tróc, gây chập điện.

Cách khắc phục:

Kiểm tra dây quấn stator, nếu có dấu hiệu cháy, cần thay thế ngay.
Nếu dây quấn bị bong lớp cách điện, cần sơn phủ lại hoặc thay stator mới.
Nên chọn stator dây đồng thay vì dây nhôm để tăng độ bền.

2.3. Trục rotor và bạc đạn bị mòn

Dấu hiệu nhận biết:

Quạt kêu rít rít hoặc có tiếng lạch cạch khi quay.
Quạt rung mạnh hơn khi đặt ở tốc độ cao.
Khi quay cánh quạt bằng tay, trục có dấu hiệu bị kẹt hoặc không quay trơn tru.

Nguyên nhân:

Trục rotor bị mòn do ma sát liên tục mà không được bôi trơn.
Bạc đạn bị hỏng hoặc khô dầu, gây ma sát lớn hơn bình thường.

Cách khắc phục:

Bước 1: Tháo động cơ quạt và kiểm tra trục rotor.
Bước 2: Dùng dầu bôi trơn chuyên dụng để tra vào trục và bạc đạn.
Bước 3: Nếu bạc đạn bị mòn, hãy thay bạc đạn mới để đảm bảo quạt quay êm.

2.4. Cánh quạt bị cong vênh hoặc lắp sai vị trí

Dấu hiệu nhận biết:

Quạt rung mạnh dù động cơ vẫn hoạt động tốt.
Khi kiểm tra, thấy cánh quạt bị méo hoặc lệch trục.

Nguyên nhân:

Cánh quạt bị va đập hoặc rơi xuống làm cong vênh.
Cánh quạt bị lắp sai vị trí, không cân bằng.

Cách khắc phục:

Kiểm tra cánh quạt, nếu bị cong thì thay cánh quạt mới.
Khi lắp lại cánh quạt, đảm bảo lắp đúng vị trí và siết chặt ốc cố định.

2.5. Tụ điện quạt bị yếu hoặc hỏng

Dấu hiệu nhận biết:

Quạt quay chậm hoặc không thể khởi động.
Quạt rung lắc khi mới bật nhưng sau đó chạy bình thường.

Nguyên nhân:

Tụ điện bị chai sau thời gian dài sử dụng.
Tụ điện không cung cấp đủ dòng điện để khởi động quạt.

Cách khắc phục:

Kiểm tra tụ điện bằng đồng hồ đo điện.
Nếu tụ điện có dấu hiệu yếu, thay tụ mới để quạt hoạt động ổn định.

3. Cách kiểm tra stator quạt tại nhà

Nếu bạn nghi ngờ stator là nguyên nhân khiến quạt kêu to, rung lắc, hãy kiểm tra theo các bước sau:

3.1. Kiểm tra ốc cố định stator

Dùng tua vít siết chặt lại các ốc giữ stator trong động cơ.

3.2. Dùng đồng hồ đo điện kiểm tra dây quấn stator

Đo điện trở dây quấn stator, nếu quá thấp hoặc quá cao, stator có thể đã bị hỏng.

3.3. Quan sát tình trạng dây quấn

Nếu dây quấn bị cháy đen hoặc bong tróc lớp cách điện, cần thay stator ngay.

4. Khi nào nên thay stator quạt?

Bạn nên thay stator quạt nếu:

Dây quấn bị cháy hoặc bong tróc lớp cách điện.
Stator bị lệch vị trí và không thể cố định chắc chắn.
Quạt rung lắc quá mức ngay cả khi đã kiểm tra các bộ phận khác.
Quạt tiêu thụ điện cao hơn bình thường nhưng không tạo đủ gió.

5. Lời khuyên giúp quạt chạy êm và bền hơn

Bảo trì quạt định kỳ: Vệ sinh bụi bẩn, kiểm tra động cơ.
Bôi trơn trục quay và bạc đạn: Giúp quạt quay mượt mà, không kêu to.
Siết chặt các ốc cố định: Đảm bảo stator và các bộ phận khác không bị lỏng.
Chọn stator chất lượng cao: Stator dây đồng sẽ bền hơn và giúp quạt chạy ổn định hơn.
Thay tụ điện khi cần: Tụ điện mới giúp quạt khởi động nhanh và hoạt động mạnh mẽ hơn.

6. Kết luận

Nếu quạt nhà bạn kêu to, rung lắc khi hoạt động, nguyên nhân có thể đến từ stator hoặc các bộ phận liên quan như trục quay, bạc đạn, tụ điện. Nhận biết sớm các dấu hiệu và khắc phục kịp thời sẽ giúp quạt hoạt động êm ái hơn, tiết kiệm điện năng và kéo dài tuổi thọ. Hãy kiểm tra quạt ngay hôm nay để đảm bảo không gian sống luôn thoáng mát và dễ chịu!